چکیده
این مقاله به شرح و موشکافی یکی از نگاره ها، با نام «یزدی بندی»، میپردازد که برای تزئین سطح داخلی گنبدها و نیمهگنبدها استفاده میشود. نگاره «یزدیبندی» یکی از المانهای تزئینی مهم معماری ایرانی است. ازاینرو، انجام تحقیقات جامعی برای شناسایی و درک خصوصیات و تعیین هندسه دقیق، و همچنین، طبقهبندی آن براساس روشهای علمی ضروری بهنظر میرسد. این مقاله درصدد است تا ویژگیهای منحصربفرد گنبد یزدیبندی را به مثابه یکی از گنبدهای معماری-زینتی که در طی اوایل دوران معماری اسلامی-ایرانی در بین عمده گنبدهای داخلی گوناگون شاخص بوده است، دریابد. در این راستا، از میان کل نگارههای یزدیبندی در معماری ایرانی-اسلامی، دو نمونه برگزیده شد. مقاله حاضر با مروری تحلیلی بر نمونههای برگزیده ویژگیهای گنبدهای یزدیبندی، ترکیبهای مورفولوژیک و فرمهای توپولوژیکشان را با توجه سطح داخلیشان از بین هندسههای مورد استفاده در مناطق با معماری اسلامی و مناطق مجاور نشان میدهد و بررسی میکند. این مطالعه چگونگی شکلگیری تاریخچه انقلابی گنبد یزدیبندی را نشان میدهد. چارچوب نظریِ مقالات راجع به گنبدهای یزدیبندی اطلاعاتی افشانشده را از خصوصیات اصلی گنبدهای تزئینی ایرانی در این منطقه آشکار میکند.
1 مقدمه
این مقاله راجع به گنبد یزدی بندی است، نوعی تزئینات گنبد داخلی که در معماری ایرانی استفاده میشود. یزدیبندی واژهای فارسی برای گنبد داخلی و تزئینات ایوان است. «یزدی بندی» در اصل نوع ایرانی تزئینات دیوار یا سقف است که برای اتصال یکنواخت چارچوب مستطیلی بنا با سقف طاقدار بهکار میرود. اما، یزدیبندی تنها به عنوان تزئینات داخلی گنبد کاربرد ندارد. بلکه، در ایوانها نیز دیده میشود. بعنوانمثال، این باور عام وجود داشته که چه در بناهای منفرد و چه در مجتمعهای بزرگ، یزدیبندی نقش مهمی را در آرایش معماری ایرانی ایفا میکرده است.این تزئینات از حیث اندازه، نوع و مصالح بکاررفته بسیار متنوعاند. ازاینحیث، ما بر آن شدیم تا کاربردپذیری و مناسبت این تزئینات گنبد داخلی را بیازماییم. برای سالیان متمادی، نگاره «یزدیبندی» به عنوان نگاره زینتی برای فضاهای داخلی بهکار میرفت. در تاریخ، یزدیبندی را هیچگاه الگوی سازهای ندانستهاند (ر.آلدکوآ ۲۰۱۰).
Abstract
This paper describes and scrutinizes one of the patterns, referred to Yazdibandi, used to decorate the internal surface of domes and semi domes. Yazdi-bandi is one of the important decorative elements of Persian architecture. Therefore, comprehensive research on the identification and understanding the characteristics, and determine the exact geometry, and classification based on scientific methods seems imperative. The aim of this paper is to identify the unique features of the Yazdi-bandi as an Architectural-ornamental domes which topped a majority of distinct Interior domes during the early Iranian Islamic era. For this purpose, two samples were chosen out of a total of Yazdi-bandi in Iranian Islamic architecture. Through an analytic review of selected examples, the paper suggests and addresses the features of Yazdi-bandi domes, their formal morphological compositions and typological forms based on the number of their Internal from geometry in Iranian Architecture and nearby regions. This study aims are to demonstrate some ways out: Evolutionary Historical of Yazdi-bandi. The theoretical framework for the formal language of Yazdi-bandi domes sheds new light on undiscovered information about the essential characteristics of Persian ornamental domes in this region.
1 INTRODUCTION
This paper is about Yazdi-bandi, which is a kind of interior dome decoration in Iranian Architecture. Yazdi-bandi is the Persian word for interior dome and Iwan1 decoration. It is an originally Persian type of wall or ceiling decoration, which is used to make a smooth transition from the rectangular basis of the building to vaulted ceiling. However, Yazdi-bandi are not only used as a dome interior decoration. Yazdi-bandi also find on Iwan, for example it has generally been recognized that Yazdi-bandi whether as single buildings or in large complexes of buildings, have played significant role in ornament of Iranian architectural. They are different considerably in sizes and type and materials. We are thus conducted in order to test the applicability and suitability of the dome interior ornamental called "Yazdibandi ". For many years "Yazdi-bandi" has been utilized as a decorative pattern for interior place. In the history of "Yazdi-bandi" was never considered as a structural pattern (R.Aldecoa, 2010).
چکیده
1 مقدمه
2) روش
3) هندسه اسلامی
4) گنبد داخلی ایرانی
۴.۱ گنبدهای معماری ایرانی
۴.۲ انواع گوناگون گنبدها
5) یزدیبندی
6) پیشزمینه
۶.۱ پیشینه تحقیقات
۶.۲ گزیدهای تاریخی از خاستگاه و شکلگیری گنبد «یزدیبندی» در معماری تاریخی
7) تاریخچه یزدیبندی
۷.۱ پیشزمینه تاریخی نقش ریاضیات در طراحی یزدیبندی
۷.۲ انواع گنبدهای یزدیبندی – ویژگیهای مورفولوژیک گنبد یزدیبندی در معماری ایرانی
8) روش ساخت
9) مطالعات موردی
۹.۱ تیمچه امین الدوله (رشته طاق)، استاد علی مریم
۹.۲ خانه بروجردیها، حاج سید جعفر نطنزی، کاشان، ایران، ۱۲۶۱
10) نتیجهگیری
Abstract
1 INTRODUCTION
2 METHODOLOGY
3 ISLAMIC GEOMETRY
4 PERSIAN INTERIOR DOME
4.1 Domes in Iranian Architecture
4.2 Different Kinds of Domes
5 YAZDI-BANDI
6 BACKGROUND
6.1 History Researches
6.2 Historical outline of the origin and development of the Yazdibandi in historical architecture
7 History of Yazdi-bandi
7.1 Historical background of the mathematicians’ role in the design of Yazdi-bandi
7.2 Types of Yazdi-bandi - The morphological features of the Yazdi-bandi in Iranian architecture
8 CONSTRUCTION METHOD
9 CASE STUDIES
9.1 AMIN-AL-DOLLEH -TIMCHEH (ARCADE), OSTAD ALI MARYAM14, KASHAN, IRAN, 1900
9.2 Borujerdihā Mansion15, Ḥājj Sayyed Jaʿfar Naṭanzi, kashan, Iran, 1892
10 CONCLUSION
11 FOOT NOTE