چکیده
فرایند سلسله مراتبی تحلیلی فازی (AHP فازی) و آزمایشگاه ارزیابی و آزمایش تصمیمگیری فازی (DEMATEL فازی)، برای به دست آوردن وزنهای برای معیارها و روابط به ترتیب در میان ابعاد و معیارها استفاده شدهاند. این دو روش را میتوان ادغام کرد زیرا این کار به اهداف متعددی کمک میکند. تحقیقات قبلی نشان دادند که وزنهای معیارها و روابط در میان ابعاد و معیارها، با بهرهبرداری از مجموعههای فازی نوع-1 مثلثی به دست آمدند. این مطالعه، ادغام AHP فازی و DEMATEL فازی نوع-2 بازهای (DEMATEL فازی IT2) را ارائه میدهد که در آن اعداد فازی ذوزنقهای نوع-2 بازهای غالبا مورد استفاده قرار میگیرند. این مدل ادغام جدید شامل متغییرهای زبانی در مجموعههای فازی نوع-2 بازهای (IT2 FS) و مقدار مورد انتظار برای نرمالسازی عضویتهای بالا و پایین IT2 FS است. ادغام زمانی ایجاد میشود که وزنهای به دست آمده از AHP فازی در مقادیر DEMATEL فازی IT2 ضرب شوند. روش ارائه شدهی ادغام، در یک مورد مدیریت منابع انسانی (HRM) تست شد. نتایج نشان میدهند که معیار آموزش، حیاتیتر از سایر معیارها است زیرا آن یک علت است و مستقیما روی HRM اثر میگذارد. نتایج مطالعهی موردی، امکانپذیری روش ارائه شده را که معیارهای آموزش را به عنوان موثرترین معیارهای در مدیریت منابع انسانی نشان داد بررسی میکنند.
1. پیشگفتار
تصمیمگیری چند-معیاری (MCDM)، یک روش با استفادهی گسترده برای ارزیابی معیارهایی که معمولا متعدد هستند است. این روش برای مقایسه، رتبهبندی، و مرتب ساختن چندین گزینه با توجه به معیارها استفاده میشود. یک مسالهی MCDM معمولی شامل تعدادی از تصمیمگیرندگان (DMS) برای فراهم ساختن سنجشهای کیفی و کمّی برای تعیین عملکرد هر گزینه با توجه به قضاوتهای کلی است. بسیاری از مساعل MCDM در جهان واقعی توسط گروهی از DMها قضاوت یا ارزیابی میشوند. تاکنون رویکردهای MCDM متعددی ارائه شدهاند. فرایند سلسله مراتبی تحلیل (AHP)، فرایند شبکهی تحلیل (ANP)، آزمایشگاه ارزیابی و آزمایش تصمیمگیری (DEMATEL)، تکنیک برای مرتبسازی اولویت توسط شباهت با راهحل ایدهآل (TOPSIS)، تنها تعدادی از آنها هستند. یکی از برجستهترین رویکردهای MCDM، AHP است که در آن، تصمیمگیری توسط DMs بر اساس مقایسهی دو به دو در میان معیارها و گزینهها انجام میشود. در AHP، مقیاس زبانی مقدار خشک ، برای تعریف مقایسهی دو به دو استفاده میشود. اگرچه این روش برای فرایند تفکر انسان که در آن فازی بودن، در پرداختن به عدم قطعیت در قضاوت زبانی وجود دارد، مناسب نیست. علاوهبراین، یک روش تصمیمگیری خشک مانند AHP، مناسب نیست. چون بسیاری از اهداف نگهداری اتخاذ شده به عنوان معیارها، غیر پولی هستند و به سختی از لحاظ کمّی قابل تعیین هستند. به همین دلیل، متغییرهای زبانی با مقیاسهای اولویت عدد فازی، برای بیان عدم قطعیت DMs استفاده میشوند. علاوهبراین، متغییرهای زبانی، کلمات یا جملات یک زبان طبیعی را مشخص میکنند. بنابراین، AHP توسط ادغام مفاهیم اساسی نظریهی مجموعههای فازی توسعه مییابد. این روش معمولا به عنوان AHP فازی شناخته میشود. AHP فازی توسعه یافته است که در آن، مقایسههای دو به دو در ماتریس قضاوت، اعداد فازی هستند. تصمیمات، به یک روش سیستماتیک از طریق رتبهبندیهای ذهنی مانند «بین سه و پنج برابر با اهمیت کمتر» و «تقریبا سه برابر مهمتر» ارزیابی میشوند. DMها مسعولیت انتخاب متغییر زبانی که اعتماد آنها را منعکس میکند را بر عهده میگیرند. AHP فازی، عملکرهای مجموع (تراکم) فازی و حسابی فازی را به منظور حل ساختار سلسله مراتبی مساعل اعمال میکند. محاسبهی AHP فازی، به عنوان روش AHP نرمال برای وزن دادن به معیارهای مساعل تصمیمگیری انجام میشود.
abstract
The fuzzy analytic hierarchy process (fuzzy AHP) and fuzzy decision making trial and evaluation laboratory (fuzzy DEMATEL) have been used to obtain weights for criteria and relationships among dimensions and criteria respectively. The two methods could be integrated since it serves different purposes. Previous research suggested that the weights of criteria and the relationships among dimensions and criteria were obtained with the utilization of triangular type-1 fuzzy sets. This study proposes the integration of fuzzy AHP and interval type-2 fuzzy DEMATEL (IT2 fuzzy DEMATEL) where the interval type-2 trapezoidal fuzzy numbers are used predominantly. This new integration model includes linguistic variables in interval type-2 fuzzy sets (IT2 FS) and expected value for normalizing upper and lower memberships of IT2 FS. The integration was made when the weights obtained from fuzzy AHP were multiplied with expected values of IT2 fuzzy DEMATEL. The proposed integration method was tested to a case of human resources management (HRM). The results show that the criterion of education is more critical than the other criteria since it is a cause and directly influence HRM. The case study results verify the feasibility of the proposed method that suggested the criteria of education as the most influential criteria in managing human resources.
1. Introduction
The multi-criteria decision making (MCDM) is widely used method to evaluate criteria that are typically multiple. The method is used to compare, rank and order several alternatives with respect to criteria. A typical MCDM problem involves a number of decision-makers (DMs) to provide qualitative and quantitative measurements for determining the performance of each alternative with respect to criteria and the relative importance of the evaluation criteria with respect to the overall judgments (Abdullah, Sunadia, & Imran, 2009). Many MCDM problems in the real world are judged or evaluated by a group of DMs. There are numerous MCDM approaches have been proposed thus far. Analytic hierarchy process (AHP), analytic network process (ANP), decision making trial and evaluation laboratory (DEMATEL), technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS), just to name a few. One of the most outstanding MCDM approaches is the AHP where decision is made by DMs based on pair-wise comparison among criteria and alternatives. In AHP, the linguistic scale of crisp value is used for defining pair-wise comparison. However, this method is not appropriate for human thinking process where fuzziness is present in handling uncertainty in linguistic judgment (Marbini & Tavana, 2011; Sen & Cinar, 2010; Shaw, Shankar, Yadav, & Thakur, 2012). Moreover, a crisp decision-making method as the AHP is not appropriate because many of the maintenance goals taken as criteria are non-monetary and difficult to be quantified (Wang, Chu, & Wu, 2007). For this reason, linguistic variables with fuzzy number preference scales are used to express the DMs’ uncertainty. In addition, linguistic variables denote words or sentences of a natural language (Zadeh, 1975). Thus, the AHP is extended by incorporating the basic concepts of fuzzy sets theory. This method is popularly known as fuzzy AHP. The fuzzy AHP has been developed, in which the pair-wise comparisons in the judgment matrix are fuzzy numbers. The decisions are evaluated in a systematic manner through subjective ratings such as ‘between three and five times less important’ and ‘approximately three times more important’ (Yeap, Ignatius, & Ramayah, 2014). The DMs are given the authority to select linguistic variable that reflects their confidence. The fuzzy AHP applies fuzzy arithmetic and fuzzy aggregation operators in order to solve the hierarchical structure of problems. The calculation of fuzzy AHP is done as per normal AHP method for weighting the criteria of decision problems (Bozbura, Beskese, & Kahraman, 2007).
چکیده
1. پیشگفتار
2. مقدمات
2.1. اعداد فازی ذوزنقهای
2.2. مجموعهی فازی نوع-2 بازهای
3. روش ادغام ارائه شده
3.1. DEMATEL فازی IT2
2-3- انتگرال گیری AHP فازی و دیمتل فازی IT2
4- نمونهای از مشکل مدیریت منابع انسانی
1-4- فاز 1: ارزیابی زبان شناختی
2-4- فاز 2
3-4- به دست آوردن رابطه پیچیده میان ابعاد و معیارها با استفاده از دیمتل فازی IT2
5. نتیجهگیری
abstract
1. Introduction
2. Preliminaries
2.1. Trapezoidal fuzzy numbers
2.2. Interval type-2 fuzzy set
2.3. Arithmetic operations in trapezoidal interval type-2 fuzzy sets
3. The proposed integration method
3.1. The IT2 fuzzy DEMATEL
3.2. The integration of fuzzy AHP and IT2 fuzzy DEMATEL
4. A case of human resource management problem
4.1. Phase 1: linguistic evaluation
4.2. Phase 2: obtain the weights of evaluation dimensions and criteria using fuzzy AH
4.3. Phase 3: capturing the complex relationship among the dimensions and criteria using IT2 fuzzy DEMATEL
5. Conclusions